Lagg – waar veen en omgeving elkaar ontmoeten

Lagg is van oorsprong een zweeds woord; het is de zone waar het hoogveen en de minerale omgeving elkaar ontmoeten. De zone aan de rand van een hoogveen dat zowel water ontvangt van de minerale omgeving als van het hoogveen zelf. De rand van een hoogveen is daarbij weer het buitenste hellende deel van een hoogveen dat gelegen is tussen de hoogveenkern en de lagg.

In een ongestoord veenlandschap - dat in Nederland niet meer voorkomt - ligt rondom het eigenlijke hoogveen òfwel een laagveen en/of overgangsveen, òfwel een relatief smalle overgangszone naar de minerale omgeving, meestal aangeduid met de Zweedse term lagg. Eerstgenoemde situatie komt voor waar een of meer delen van een laagveen zich hebben ontwikkeld tot hoogveen en in complexen van verschillende hoogveenkernen met tussenliggende laagten of riviertjes, die het afgestroomde veenwater verder afvoeren. Daarbij heeft dan de overstromingslaagte of het beekdal het karakter van laagveen of overgangsveen behouden. De verticale successie van minerotroof naar ombrotroof is in die situaties ook in horizontale richting als brede gradiëntzone zichtbaar. In een lagg vermengen zich water dat vanuit de hoogveenkern afstroomt en (kwel)water uit de minerale omgeving. In een ongestoord landschap is de lagg vaak de voorloper van de zijdelingse uitbreiding van een hoogveen.

Binnen de lagg komen allerlei overgangen (gradiënten) in vochtigheid, water- en bodemkwaliteit en hoogte voor en daardoor heeft de lagg een hoge biodiversiteit en productiviteit. Het is daarmee ook vaak een belangrijk element voor de regionale biodiversiteit.

Een meer uitgebreide beschrijving van laggs en het herstel ervan wordt gegeven in het OBN-rapport "Duurzaam herstel van hoogveenlandschappen". 

Een beeld van een lagg tussen een hoogveenkern (naar rechts) en een lager gelegen basenrijke keileemrug (Nigula, Zuidwest-Estland).